Beypazarı Kurusu Tarifi ve Hikayesi

Beypazarı Kurusu Tarifi İçin Malzemeler

• 2 tatlı kaşığı kuru maya
• 2 tatlı kaşığı toz şeker
• 1 tatlı kaşığı tuz
• 1 tatlı kaşığı tarçın
• 1 bardak ılık süt
• 125 gram eritilmiş iyi kaliteli tereyağı

Beypazarı Kurusu'nun Tarihçesi ve Anlamı

Merhaba sevgili lezzet tutkunları, bugün sizlere Anadolu'nun köklü ve eşsiz lezzetlerinden biri olan Beypazarı Kurusu'ndan bahsedeceğim. Bu geleneksel lezzet, Orta Asya’dan Oğuz Türkleri zamanına dayanan köklü bir geçmişe sahiptir. Beypazarı kurusu, taşıma kolaylığı, doyuruculuğu ve uzun süre dayanıklılığı sayesinde göçebe yaşam tarzının vazgeçilmez bir parçası olmuştur. Bu özel lezzet, adını aldığı Beypazarı’nın simgelerinden biri haline gelmiş, bölgenin kültürel mirasının önemli bir temsilcisidir.

Yaklaşık olarak kuru peksimete veya sert galetaya benzeyen, mis gibi tereyağ kokusuyla kıtır kıtır bir yapıya sahip olan Beypazarı kurusu, genellikle ara öğünlerde, özellikle de 'boş çay' denilen, sade ve yoğun çayların yanında tüketilir. Çayına batırıldığında hemencecik yumuşayan bu kuru lezzet, uzun süre saklandığında tazeliğini koruyabilir ve hava almayan ortamda 6 aya kadar dayanabilir. Geçmişte, şirin köy ve mahalle fırınlarında, asma yaprağı ve meşe odunuyla yapılan taş fırınlarda imece usulü pişirilirdi. Günümüzde ise yüksek talep ve üretim hacmi nedeniyle, makinelerle büyük ölçekli fabrikalarda seri üretim yapılmaktadır. Ancak, ev usulü ile yapılan tarifin orijinalliğine sadık kalmak adına, sizlere eski usul, doğal ve samimi bir tarif sunuyorum.

Kurunun Yapılışı ve Püf Noktaları

İşte detaylı ve adım adım Beypazarı kurusu yapımı:

• İlk olarak, 4 su bardağı unu büyükçe bir yoğurma kabına eleyin. Elenmiş un, hamurun kabıza yapışmasını engeller ve kıvamını düzgün tutar.
• Üzerine, toz şeker, tuz, tarçın ve kuru mayayı ekleyin. Tüm kuru malzemeleri çırpma teli ile iyice karıştırın, böylece havalandırılmış ve homojen bir karışım elde etmiş olursunuz.
• Orta kısmı çukurlaşan unun ortasına, ılık süt ve eritilmiş tereyağını ekleyin. Dikkatlice karıştırarak hamuru yoğurmaya başlayın. Hamuru yumuşak ama elastik kıvama gelene kadar, yaklaşık 10 dakika boyunca dikkatli ve sabırla yoğurun. Bu süre, hamurun gelişimi ve kıtır kıtır dokusunun oluşması için çok önemlidir.
• Yoğurduktan sonra, hamuru temiz ve hafif unlanmış bir yüzeye alın. Hamuru yaklaşık 10 dakika boyunca, elinizle hafifçe ovalayarak, hamur elastik ve pürüzsüz hale gelene kadar yoğurun. Bu aşamada hamurun kıvamını ve elastikiyetini dikkatlice ayarlayın.
• Yoğurduğunuz hamuru, büyükçe bir mayalama kabına alın ve üzerini temiz bir bez veya havlu ile örtün. Oda sıcaklığında, yaklaşık 2 saat boyunca mayalanmaya bırakın. Bu süre zarfında hamur kabaracak ve lezzetleri gelişecektir.
• İki saat sonunda, mayalanan hamuru 3 eşit parçaya bölün. Her parçayı, yaklaşık 2 cm yüksekliğinde uzun rulo haline getirin. Daha sonra, baklava dilimi şeklinde, vernik veya dikdörtgen biçimde kesin. Bu dilim dilim hamurları, tereyağ ile yağlanmış tepsiye aralıklı olarak dizin.
• Hamur dilimlerini dizdikten sonra, tekrar 20 dakika kadar, üzerleri hafifçe kabarana kadar ikinci kez mayalandırın. Bu, kuruların kıtır kıtır yapısını korumasını sağlar.
• Önceden 200 dereceye ısıtılmış fırında, yaklaşık 18-25 dakika, üzerleri altın sarısı ve hafifçe pembeleşene kadar pişirin. Pişirme süresi, fırınınızın özelliklerine göre değişebilir; dikkatli gözlem yapmanız faydalı olur.
• Fırından çıkardıktan sonra, kuruları oda sıcaklığında, tezgah üzerinde 30 dakika dinlendirin. Bu aşamada, kurular yer yer sertleşip, gevrek yapıya kavuşacaktır.
• Dinlenmiş kuruları, tekrar 120 dereceye ayarlanmış fırında, yaklaşık 2 saat daha kurutun. Bu ikinci pişirme, kuruların tamamen kurumasını ve dayanıklılığını artırır. Fırını kapatıp, kuruları ertesi güne kadar, kapalı fırında, hiç açmadan bekletin. Bu sayede kurular, iyice kuruyup, çıtırtılı yapıya ulaşacaktır.

  Ertesi sabah, kurular tamamen kuru ve çıtır hale gelmiş olacak. Bu noktada, onları hava geçirmez kaplarda, poşette veya cam kavanozda uzun süre saklayabilirsiniz. Saklama sırasında, nemden uzak tutmak ve serin, kuru bir ortamda muhafaza etmek en idealidir.

  Servis ve Tavsiyeler

  Kuruları, gün içinde içilen boş çayların yanında veya sade olarak ikram edebilirsiniz. Çayın yanında, kuru ve sert yapısı sayesinde, hafifçe batırıldığında, yumuşar ve lezzetini daha iyi hissettirir. Ayrıca, yanında süt veya kahveyle de servis edilebilir. En önemli püf nokta ise, kullandığınız tereyağının kaliteli ve kendine özgü süt kokusu taşımasıdır. Bu, kurunun lezzetini ve kıvamını belirleyen en temel faktördür.

  Kuru hamuruna bazen çörek otu, kekik veya anason eklenebilir, ancak geleneksel tarif, bu baharatların kullanılmadığı şekildedir. Ayrıca, tarifte 'yaş kuru' denilen, sadece bir kez pişirilmiş ve tüketilen kuru türü de bulunmaktadır; bu, daha yumuşak ve çabuk tüketilebilir bir formdur. İki kez pişirilmiş kurular ise, nemsiz ve hava almayan ortamlarda, yaklaşık 6 ay boyunca tazeliğini koruyabilir.

  Son olarak, bu lezzetli ve geleneksel tarifi denemek isteyenlere önerim, tarifi dikkatle uygulamanız ve kendi fırınınıza göre ayarlamalar yapmanızdır. Çünkü her fırın farklıdır ve pişirme süreleri değişebilir. Ayrıca, bu kuru lezzeti her bölgeye özgü kılmak ve korumak adına, bölgesel farklılıklar ve aile tarifleri üzerinde de denemeler yapabilirsiniz.

  Umarım, bu tarif ve hikaye, sizlerin de mutfağınıza yeni bir lezzet ve kültür katmanıza vesile olur. Afiyetle kalın ve geleneksel lezzetlere sahip çıkmayı unutmayın!